Jan Kortie - Er bestaan twee soorten van zingen. Je kunt je best doen om zo goed mogelijk te zingen. Of je kunt zingen wat er in jou leeft, moeiteloos.

En als ik dan toch uitpak met methodes en boeken die verweven zijn met wie ik in wezen ben, dan mag Jan Kortie zeker niet ontbreken. Ik moet bekennen: lezen is mij niet altijd makkelijk afgegaan. Het ontbrak me vaak aan focus, waardoor veel boeken ongelezen in de kast bleven staan. Pas jaren later begreep ik waarom: ik heb dyslexie. Daar kwam ik pas achter toen beide kinderen de diagnose kregen. De vader van mijn kinderen kende het helemaal niet, maar omdat dyslexie erfelijk is, begreep ik bij de diagnose van onze kinderen ineens hoe het bij mij zat. Dat verklaarde ook waarom ik me door veel boeken heen moest worstelen… maar soms weet een boek me toch helemaal te pakken.

Een boek dat me tot tranen bewoog was Jouw ziel wil zingen van Jan Kortie. Bijna elke bladzijde las ik met tranen van herkenning. Wat hij beschreef, was precies zoals ik al jaren werkte, zonder dat ik daar ooit woorden voor had gehad.

Het voelde alsof iemand had vertaald wat ik diep in elke vezel van mijn lichaam wist: dat zingen gaat over angst toelaten en de toon van dit moment laten klinken. Zingen in het nu. Zingen wat waar is, op dit moment. Geen opgelegd ideaal, geen perfectie, maar pure aanwezigheid.

Het voorwoord — geschreven door onder andere Brigitte Kaandorp, kon ik destijds woordelijk citeren. Jarenlang las ik het voor aan mensen die bij mij op zangles kwamen. Voor mij was het een manier om vanaf de allereerste les te laten voelen dat het oké is om jezelf te laten horen, ook als dat spannend is.

Over zenuwen en de moed om te klinken De meeste mensen vinden het rete-spannend om zichzelf te laten horen voor een groep. Er zijn uitzonderingen, geboren podiumdieren, maar voor de meesten van ons hoort spanning er gewoon bij. En dat geldt niet alleen voor zingen, maar net zo goed voor spreken in het openbaar. Of je nu voor een volle zaal staat te zingen of een presentatie geeft voor je collega’s: je laat iets van jezelf zien en horen. Het vraagt moed om dat te doen met je eigen kleur, tempo, accent en imperfecties, zonder je te verstoppen achter een ingestudeerd, foutloos verhaal.

Het boek van Jan nodigt uit tot precies dat: spreken en zingen zoals je bent, hier en nu. Wat als je geen angst voelt? Eén passage uit zijn boek is me altijd bijgebleven. Het besef dat echte vrijheid betekent dat er geen angst meer is. Geen kramp, geen prestatiedrang, maar simpelweg helemaal aanwezig zijn in het moment. Wanneer iemand zó zingt, klinkt niet alleen de stem maar ook de ziel. Dan valt de tijd even stil en proef je pure liefde in klank. Ik herken dat iedere keer dat ik iemand vrij hoor zingen, al is het maar een paar seconden. Voor mij is dat het grootste voorrecht van dit werk: getuige zijn van die momenten van vrijheid, waarin alles klopt en de mens achter de stem voelbaar wordt.

En dat geldt net zo voor spreken. Als je zó aanwezig bent, dat alleen het moment telt, wordt spreken ook een vorm van pure vrijheid en luisteren mensen juist omdat je écht bent.

Wat is stembevrijding?

De term stembevrijding is onlosmakelijk verbonden met Jan Kortie. Zijn werk gaat niet over zangtechniek in de klassieke zin, maar over de bevrijding van je natuurlijke klank. Enkele kernpunten van zijn benadering:

• De stem als uitdrukking van je ziel: Niet alleen een instrument, maar een kanaal voor je diepste gevoelens en waarheid.

• De toon van het moment: Wat je voelt nú mag klinken, zonder te polijsten of te verbergen.

• Ruimte voor emoties: Blijdschap, verdriet, angst — alles mag meeklinken.

• Geen oordeel over hoe het klinkt: Schoonheid zit in echtheid, niet in perfectie.

• Samen zingen als helend proces: De menselijke stem is gemaakt om te verbinden, niet alleen om te presteren.

Stembevrijding nodigt je uit om de controle los te laten en je over te geven aan wat er in jou leeft. En ja, dat werkt net zo helend en bevrijdend voor sprekers als voor zangers.

Verbinding met Annemarie Staaks en Tasilo Pieck.

Dat diepe gevoel van echtheid en verbinding herken ik ook in mijn werk met Annemarie Staaks en Tasilo Pieck. Annemarie’s autobiografische boek over Tasilo, En toen was het stil, las ik in één adem uit. Het raakte me omdat het net als bij Jan Kortie draait om het tonen van je ware verhaal, ongefilterd en in volle echtheid. In onze samenwerking nemen we diezelfde insteek mee: het durven laten horen en zien wie je bent, in klank én in verhaal. Het is voor mij een eer om met zulke bezielde mensen te werken die dezelfde kernwaarden delen.

Vrijheid in klank én in spreken Voor mij is dit geen losse methode, maar een manier van leven. Wanneer je durft te klinken zoals je werkelijk bent, of dat nu zingend of sprekend is, verdwijnt de prestatiedruk. Je ervaart vrijheid. Soms zelfs het gevoel van thuiskomen. En misschien is dat wel de grootste les die Jouw ziel wil zingen mij gaf: dat onze stem niet alleen bedoeld is om gehoord te worden, maar ook om onszelf te bevrijden.